Heeft u vragen? Wij helpen u graag!

In Nederland vallen naar schatting jaarlijks zo’n 1.600 asbestdoden te betreuren. Dit betreft mensen die (vaak beroepsmatig) zijn blootgesteld aan asbest.

Waarom is asbest zo gevaarlijk?

Asbest heeft een vezelige structuur. Het bijzondere is dat de vezels makkelijk in de lengte kunnen splijten tot steeds dunnere naaldvormige vezels. Deze vezels zijn zo (microscopisch) klein, dat ze bij inademing tot diep in de longen kunnen doordringen. Dit kan ongemerkt gebeuren, omdat ze met het blote oog niet zichtbaar en reukloos zijn. In de longen kunnen deze asbestvezels tot ernstige ziekten leiden. Ook andere vormen van opname en/of indringing van het lichaam door vrije asbestvezels kunnen leiden tot ernstige aandoeningen, met, in sommige gevallen, de dood tot gevolg.

Zijn alle asbestsoorten even gevaarlijk?

Alle soorten asbest kunnen volgens de gezondheidsraad bij de mens kanker veroorzaken wanneer ze worden ingeademd. Wel is het zo dat wit asbest zonder bijmenging van blauw of bruin asbest niet of nauwelijks in staat is mesothelioom te veroorzaken. Amfiboolasbest (bruin en blauw asbest) is nog gevaarlijker dan chrysotielasbest (wit asbest).

Directe blootstelling

De risico’s worden groter naarmate iemand langer aan asbest en asbesthoudende materialen is blootgesteld. Dit kan bijvoorbeeld door het bewerken, verwerken of verwijderen van asbest of een asbesthoudend product. Het lastige is dat mensen niet meteen merken dat ze aan asbest blootgesteld zijn. Ze worden niet direct ziek of misselijk en er is geen sprake van jeuk of uitslag. Daardoor kan het tien maar ook zestig jaar duren voordat iemand klachten krijgt.

Asbest inademen

Een asbestvezel kan in het lichaam komen via eten en drinken maar ook via de huid en ademhaling. In veruit de meeste gevallen gebeurt het via de ademhaling. Dat is ook meteen het meest schadelijk. Wanneer een relatief grote asbestvezel wordt ingeademd, is het lichaam niet in staat deze op een natuurlijke manier af te breken. De vezel is te klein om door de trilharen te worden weggesleept en te groot om te worden ingekapseld. In dat geval kan de vezel diep in de longen doordringen en schade aanrichten. Daarom is het belangrijk dat het inademen van asbest zoveel mogelijk wordt voorkomen. Bij het bewerken van asbesthoudend materiaal houdt een eenvoudig stofkapje de gevaarlijke asbestvezels niet tegen. Alleen speciale maskers, zoals die gebruikt worden door deskundige bedrijven, bieden voldoende bescherming.

Asbestziekten

Er zijn verschillende asbestziekten: asbestose, pleurale plaques, asbestgerelateerde longkanker en mesothelioom.

Asbestose (stoflong)

Asbestose is een longaandoening die ontstaat door het inademen van een grote hoeveelheid asbeststof. De symptomen zijn onder andere kortademigheid en een droge en pijnlijke kuch. Vaak gaat dit samen met pijn aan de borst. Asbestose is progressief en onomkeerbaar. Er bestaat geen behandeling voor. Asbestose kan door elke soort asbest ontstaan.

Asbestgerelateerde longkanker

De oorzaak van longkanker is divers. Wel staat vast dat vaak langdurige blootstelling aan asbestvezels van invloed is op het ontstaan van longkanker. De asbestvezels beschadigen het longweefsel en de longcellen waardoor er kwaadaardige tumoren kunnen ontstaan. De cellen kunnen zelfs zo beschadigd raken, dat patiënten gevoeliger zijn voor andere kankerverwekkende stoffen. Over het algemeen kan worden gesteld dat de ziekte zich tussen de tien en twintig jaar na blootstelling openbaart. Mensen met longkanker hebben meestal lange tijd weinig opvallende klachten. Hoe eerder longkanker wordt ontdekt, hoe beter het te behandelen is. Roken samen met blootstelling aan asbest vergroot de kans op longkanker aanzienlijk.

Mesothelioom

Mesothelioom staat ook bekend als longvlieskanker of borstvlieskanker. Het is een specifieke longtumor die wordt veroorzaakt door het inademen van asbest. De vezels nestelen zich in de longvliezen. Ze hebben invloed op de overige cellen, waardoor deze in kwaadaardige tumorcellen veranderen. Tussen de blootstelling aan asbest en het ontstaan van mesothelioom zit meestal een periode van twintig jaar. Voor mesothelioom bestaat geen genezende behandeling. Deze ziekte wordt bijna altijd door blauw en/of bruin asbest veroorzaakt.

Pleurale plaques

Pleurale plaques zijn goedaardige verdikkingen aan de buitenzijde van de longen. De verdikkingen worden veroorzaakt door asbestvezels die tot in het longvlies doordringen. Pleurale plaques komt vaak voor, maar heeft geen invloed op de gezondheid. Het is een teken van asbestblootstelling, maar geen voorbode van andere asbestaandoeningen. De symptomen voor deze ziekte zijn niet gemakkelijk vast te stellen. De verdikkingen hebben directe invloed op de flexibiliteit van de longen, waardoor de ademhaling op de lange termijn moeilijker gaat. Pleurale plaques is geen kanker. In principe kunnen patiënten er oud mee worden. Tussen het inademen van asbestvezels en het moment waarop de ziekte zich voordoen kan een periode van tientallen jaren liggen.

Larynxkanker

Larynxkanker is kanker van het strottenhoofd. Deze ziekte werd in 2002 opgenomen in de lijst van beroepsziekten veroorzaakt door blootstelling aan asbest. De symptomen van strottenhoofdkanker zijn afhankelijk van de plaats van de tumor (aan, boven of onder de stembanden). In een vroegtijdig stadium kunnen er al bepaalde symptomen opduiken. De eerste afwijking is een hardnekkige heesheid. De ene persoon vindt dit hinderlijker dan de andere. Na verloop van tijd wordt die heesheid echter erger en wordt het moeilijk om te duidelijk te spreken. Aangezien twee derde van de patiënten met larynxkanker een glottische tumor heeft (aan de stembanden), is die heesheid daar het voornaamste symptoom van.